Voor Woord op Zondag maakte ik in januari 2017 een serie van vier podcasts, besloten met een interview met dominee en muzikant Tom de Haan. Hier terug te luisteren.
Auteur: arjan
Leve de depressieve witte man
Als wijsheid iets te maken heeft met het omvatten van tegenstellingen, laten we dan eens een flinke bij de hoorns vatten: dat we een samenleving zijn geworden met veel boze én veel depressieve mensen. Ik hoor zelf soms tot de tweede soort.
Wat is wijsheid?
De kwestie van deze tijd is de polarisatie in samenleving, politiek en economie. Oftewel: de neiging om alles in opposities te zetten en ‘de ander’ te verketteren. Dat lijkt stoer, maar eigenlijk is het angstig zondebok-gedoe: wat je afwijst wentel je af. De ander wordt de bad guy en dat heeft zo z’n voordelen, zoals ik eerder besprak.
Dit versimpelen in tegenstellingen zorgt voor oorlog op allerlei fronten en met allerlei wapens. Meer nog zorgt het voor boze, verontwaardigde, rancuneuze mensen, geharnast en tekortgedaan, al leven dan ze in een mate van veiligheid en welvaart die nog nooit eerder in de geschiedenis bestond. Verder lezen Wat is wijsheid?
Ongelofelijke overvloed van goed
Op weg naar Kerstmis proberen winkels spullen te verkopen en theologen ideeën. Ze zeggen dan bijvoorbeeld graag dat de boodschap van Kerstmis is dat God zich toont in wat klein en kwetsbaar is. Meestal vergeten ze erbij te zeggen dat het heilige zich ook toont in wat gewoon is. En daar is er heel veel van.
Woede als identiteit
Jan Terlouw gezien bij DWDD? Zijn pleidooi en de reacties erop zijn leerzaam voor dit onderzoek naar wat wijsheid is in een gepolariseerde cultuur.
De kwestie van deze tijd is de polarisatie in samenleving, politiek en economie. Ofwel: de neiging om alles in opposities te zetten en ‘de ander’ te verketteren. Er is mildheid nodig, zicht op de langere termijn en het vermogen om in grijstinten te denken. Dat is de inzet van deze blogsite over de vraag of we behalve ouder ook wijzer kunnen worden.
Nee is niet genoeg
Een partij, een idee, een product of een geliefde: we zijn zo goed getraind om kritisch te zijn. Maar wat komt er daarna? Waarom is het zo moeilijk om ergens ja op te zeggen? Om niet alleen ergens tegen, maar ook ergens van of voor te zijn?
Je weet meer dan je weet
De Verlichting zorgde voor een geweldige groeispurt – en maakte ons tot mensen met een waterhoofd. We leven in de verkeerstoren van het rationele denken en hebben moeite met de kennis die lichaam, gevoel en verbeelding ons voortdurend aanreiken. Hoog tijd voor een inhaalslag. Want voor je het weet moet je in therapie omdat je te veel in je hoofd zit, of kiest je onderbuik een president.
De menselijke soort maakte een groeispurt sinds de Verlichting. De emancipatie van ons natuurwetenschappelijke en technische verstand zorgde voor een ongekende groei in termen van aantallen, welvaart, levensduur, gezondheid, medische en technologische kennis.
Op zoek naar taal van wijsheid
Als je iemand geworden bent en op je grens stuit, blijkt dat je niet alles kunt beheersen, repareren of zelfs maar begrijpen. Daar word je ouder en wijzer van, zeggen mensen dan naderhand. Maar wat is die wijsheid dan? Hebben we wel woorden voor deze ervaringen?
De taal die we gebruiken om iets te beschrijven is cruciaal. Het is niet voor niets dat in de oermythe van de Schepping de eerste taak van de eerste mens was: alles een naam te geven.
Waarom moet je vallen?
Het is de bedoeling van het leven dat je valt, schreef ik eerder. Er komt een moment dat je botst op de grens van wat je kunt worden, bedenken, managen en fixen. Maar waarom moet je vrijwel altijd hard onderuit?
Toegegeven, er zijn mensen die van zichzelf de mildheid én de kracht hebben om genoeg te hebben aan een duwtje, om hun grenzen te ervaren. Maar de meeste gewone stervelingen moeten er keihard tegenaan lopen.
Het vehikel zien
Je werk en zelfs je intieme relaties zijn vehikels voor iets anders. Dat ga je zien als je ouder wordt, vertelde mijn garagist. Een metafoor die ik jullie niet wilde onthouden.
Ik vertelde hem over ‘de beste helft’ in de koffiepauze in zijn kleine bedrijf. Wil Wijnhoven herkende mijn zoeken en begon te putten uit zijn eigen ervaring. Zijn jonge medewerker Koen hoorde toe.